Đức Phanxicô: ‘Đồng tính không phải là một tội ác’
Đức Phanxicô trong cuộc phỏng vấn với ký giả AP ngày thứ ba 24 tháng 1-2023
Trong một phỏng vấn ngày thứ ba 24 tháng 1 với hãng tin AP tại Nhà nguyện Thánh Marta, Đức Phanxicô nói: “Đồng tính không phải là một tội ác”. Ngài chỉ trích các luật hình sự hóa đồng tính là “bất công,” Chúa yêu thương tất cả con cái của Ngài như chính con người của họ. Đức Phanxicô kêu gọi các giám mục công giáo ủng hộ luật đón nhận người LGBTQ vào nhà thờ.
Ngài thừa nhận, ở một số nơi trên thế giới, các giám mục công giáo ủng hộ luật hình sự hóa đồng tính hoặc phân biệt đối xử với cộng đồng LGBTQ. Đức Phanxicô đề cập đến vấn đề này theo nghĩa “tội lỗi”. Nhưng ngài cho rằng những thái độ như vậy là do nền tảng văn hóa, đặc biệt các giám mục cần có một quá trình thay đổi để nhận ra phẩm giá của mọi người.
Ngài nói: “Các giám mục này phải có một quá trình hoán cải, họ nên áp dụng sự dịu dàng, như Chúa đã dành cho mỗi người chúng ta.”
“Không nói đồng tính”
Theo The Human Dignity Trust, tổ chức hoạt động để chấm dứt những luật như vậy cho biết, có khoảng 67 quốc gia hoặc khu vực tài phán trên toàn thế giới hình sự hóa hoạt động tình dục đồng giới đồng thuận, 11 trong số đó có thể hoặc đã áp dụng án tử hình. Các chuyên gia cho biết, dù luật không được thực thi nhưng góp phần tạo quấy rối, kỳ thị và bạo lực với người LGBTQ.
Tại Hoa Kỳ, hơn mười mấy tiểu bang vẫn có luật chống kê-gian (giáo cấu bằng hậu môn), bất chấp phán quyết của Tòa án Tối cao năm 2003 tuyên bố là vi hiến. Những người ủng hộ quyền của người đồng tính nói rằng luật cũ được dùng để sách nhiễu người đồng tính và họ hướng đến những luật mới, như luật “Không nói đồng tính” ở Florida, cấm dạy về xu hướng tính dục và bản sắc giới từ mẫu giáo đến lớp ba, bằng chứng cho những nỗ lực liên tục để gạt người LGBTQ ra ngoài lề xã hội.
Liên Hợp Quốc đã nhiều lần kêu gọi chấm dứt hoàn toàn các luật hình sự hóa đồng tính luyến ái, họ cho đó là vi phạm quyền riêng tư và tự do, không bị phân biệt đối xử và vi phạm nghĩa vụ của các quốc gia theo luật pháp quốc tế để bảo vệ nhân quyền của tất cả mọi người, bất kể xu hướng tính dục hoặc bản sắc giới tính.
Đức Phanxicô lên tiếng, tuyên bố những luật như vậy là “bất công”, Giáo hội công giáo có thể và nên hành động để chấm dứt chúng, ngài nói: “’Giáo hội phải làm điều này. Giáo hội công giáo phải làm điều này.”
Ngài trích dẫn Giáo lý công giáo, những người đồng tính phải được đón nhận và tôn trọng, và không nên bị gạt ra ngoài lề hoặc phân biệt đối xử.
Ngài nói: “Tất cả chúng ta đều là con cái của Chúa, và Chúa yêu thương chúng ta như chính con người chúng ta và vì sức mạnh mà mỗi người chúng ta đấu tranh cho phẩm giá của mình.”
Những luật như vậy phổ biến ở Châu Phi và Trung Đông và có từ thời thuộc địa Anh hoặc có nguồn gốc từ luật hồi giáo. Một số giám mục công giáo đã mạnh mẽ ủng hộ chúng vì phù hợp với giáo huấn của Vatican xem hoạt động đồng tính là “rối loạn về bản chất”, trong khi những người khác kêu gọi hủy bỏ chúng, đó là vi phạm phẩm giá cơ bản của con người.
Năm 2019, Đức Phanxicô dự kiến sẽ đưa ra một tuyên bố phản đối việc hình sự hóa đồng tính trong cuộc gặp với các nhóm nhân quyền đã tiến hành nghiên cứu về tác động của những luật đó và cái gọi là “liệu pháp chuyển hóa”.
Cuối cùng, các nhóm đã không gặp ngài nhưng họ gặp hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin , nhân vật số 2 của Vatican, người đã tái khẳng định “phẩm giá của mỗi con người và chống lại mọi hình thức bạo lực”.
Trong bài phỏng vấn ngày thứ ba, Đức Phanxicô cho biết cần phải phân biệt giữa tội ác và tội lỗi liên quan đến đồng tính. Ngài nói: “Đồng tính luyến ái không phải là một tội ác. Đó không phải là một tội ác. Nhưng đó là một tội. Chúng ta sẽ đặc biệt ghi nhớ câu nói rất mạnh mẽ này: “Đồng tính không phải là tội ác. Đó là thân phận con người”. Rất tốt, nhưng trước hết phải phân biệt giữa tội ác và tội lỗi.” Ngài nói thêm: “Thiếu bác ái với nhau cũng là một tội.”
“Tôi là ai để phán xét?”
Giáo lý công giáo cho rằng, nên đối xử tôn trọng với người đồng tính, nhưng những hành vi đồng tính là “rối loạn về bản chất”. Đức Phanxicô không thay đổi giáo huấn này, nhưng ngài đã biến việc tiếp cận cộng đồng LGBTQ thành một dấu ấn trong triều giáo hoàng của ngài.
Bắt đầu với tuyên bố nổi tiếng năm 2013 của ngài “Tôi là ai để phán xét?”, khi được hỏi về một linh mục bị cho là đồng tính, Đức Phanxicô luôn tiếp tục quan tâm và công khai nâng đỡ cộng đồng đồng tính nam và chuyển giới. Khi còn là tổng giám mục Buenos Aires, ngài ủng hộ việc cấp các biện pháp bảo vệ pháp lý cho các cặp đồng giới như một giải pháp thay thế cho việc tán thành hôn nhân đồng tính, điều mà giáo lý công giáo cấm.
Dù quan tâm như vậy nhưng Đức Phanxicô bị cộng đồng LGBTQ công giáo chỉ trích vì một sắc lệnh năm 2021 từ văn phòng giáo lý của Vatican cho rằng, nhà thờ không thể ban phép cho các cặp đồng giới “vì Chúa không thể ban phước cho tội lỗi”.
Năm 2008, Vatican đã từ chối ký vào một tuyên bố của Liên Hiệp Quốc kêu gọi phi hình sự hóa đồng tính, cho rằng văn bản này vượt quá phạm vi ban đầu và cũng bao gồm ngôn ngữ về “xu hướng tình dục” và “bản sắc giới tính” mà Vatican cho là có vấn đề. Trong một tuyên bố vào thời điểm đó, Vatican kêu gọi các quốc gia tránh “sự phân biệt đối xử bất công” với người đồng tính và chấm dứt các hình phạt đối với họ.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
