Hậu trường chuyến đi của Đức Phanxicô đến Kazakhstan

parismatch.com, Caroline Pigozzi, 2022-09-21

Đức Phanxicô đã đến Đại hội các tôn giáo truyền thống và thế giới để cổ động cho cuộc đối thoại giữa các tôn giáo từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 9 năm 2022.

Khá ấn tượng khi máy bay của Ryanair, một công ty giá rẻ, cất cánh ngay trước chiếc Airbus của Đức Phanxicô lúc 7h:15 sáng, từ Rôma bay đi Nur-Sultan, thủ đô Kazakhstan. Chuyến tông du lần thứ 38 nhân dịp Đại hội các tôn giáo truyền thống và thế giới lần thứ 7, là một cách để ngài làm chứng về sự gần gũi với cộng đồng công giáo nhỏ bé, can đảm của quốc gia Trung Á, nơi chỉ có 1% giáo dân trong số 19 triệu dân là người công giáo. Bảy giờ bay, khi ngài đến chào chúng tôi trên chuyến bay, ngài dựa vào cây gậy và gương mặt căng thẳng cho thấy ngài đang đau.

Tâm sự của Đức Phanxicô

Nhưng, đi theo ngài ba ngày, nghe ngài yêu cầu với giọng nói rõ ràng và kiên quyết cho cuộc đối thoại liên tôn để giữ hòa bình ở dinh tổng thống rộng lớn bỗng cảm thấy ngài nhỏ bé – ngài mặc áo trắng ngồi xe lăn có vẻ như một người bình thường như bao người khác ngồi trên chiếc bàn tròn khổng lồ, chỉ khác là ngài không mang thẻ nhận diện.

Nhưng vì sao chuyến đi này, với thông điệp hòa bình được viết bằng tiếng Kazakhstan và tiếng Nga, hai ngôn ngữ chính thức của đất nước, lại có vẻ kỳ lạ? Một quan chức chính thống giáo cao cấp của Nga giải thích: Nếu hy vọng của giáo hoàng là gặp thượng phụ Mátxcơva, ông chính thức tuyên bố sẽ đến, thì mặt khác, Kyrill khó có thể sánh vai với Đức Phanxicô vì chiến tranh ở Ukraine. Hơn nữa, thượng phụ không muốn làm nổi bật vai trò của giáo hoàng chủ quyền. Theo nghi thức, Đức Phanxicô sẽ được đón ở dinh tổng thống. Tiếp theo là một thánh lễ ở nhà thờ chính tòa, diện đối diện với hàng giáo sĩ của đất nước và một buổi gặp lớn ở một công viên… Và dĩ nhiên sẽ có cuộc gặp riêng với các tu sĩ Dòng Tên ở tòa sứ thần Kazakhstan.

Ngựa là món ăn chính của người Kazakhstan

Đức Phanxicô vui vẻ, ngoại trừ khi một nhân vật địa phương giải thích cho ngài, ngựa là món ăn chính của người Kazakhstan, món beshbarmak là một trong những món ăn quốc gia. Làm thế nào một giáo hoàng Argentina đã có một thông điệp về sinh thái lại thích món ăn này. Người ta nói ngài đã cau mày khi nghe. Ngài là khách mời quan trọng trong những ngày này, cùng với sự tham dự của các nhân vật khác, giáo sĩ Giáo hội hồi giáo của Al-Azhar ở Cairo, Ahmed el-Tayeb, bộ trưởng Ngoại giao của Kyrill, giáo chủ Anton, Chủ tịch Hội đồng quản trị Aaron Frankel Á-Âu.

Khi đề cập đến một vấn đề lớn, ngài gằn mạnh ý của mình đến mức ngài có thể quên đau, quên sức nặng của năm tháng, quên cái đầu gối phải của ngài. Hiện Đức Phanxicô được bác sĩ Paolo Maurizio Soave chăm sóc mỗi ngày và ông Massimiliano Strappetti, người y tá ngài bổ nhiệm làm trợ tá săn sóc sức khỏe cho ngài tháng 8 vừa qua. Ông là điều phối viên cơ quan y tế và vệ sinh của Vatican, ông đã thuyết phục ngài mổ ruột kết tháng 7 năm 2021, ngài đã không do dự khi nói ông đã cứu mạng sống ngài…

Sắp đến sinh nhật 86 của ngài, ngày 17 tháng 12, ngài nói đến chuyến tông du Bahrain ngày 3, 4 và 5 tháng 11, nhưng chưa được công bố chính thức, để thêm một lần nữa, thúc đẩy đối thoại liên tôn. Ngài cũng sẽ lãnh đạo Thượng hội đồng Giám mục sẽ khai mạc ngày 9 tháng 10 năm 2023. Ngài sẽ chủ tọa Năm Thánh 2025 đã lên kế hoạch. Một tin tức làm nước Pháp quan tâm, ngài nói với người thân, ngài có ý định đến Paris để dự lễ thánh hiến Nhà thờ Đức Bà sau khi trùng tu xong… Một hồng y có ảnh hưởng nói với chúng tôi, ngài chưa nghĩ đến việc từ nhiệm. Tang lễ của nữ hoàng Elizabeth, ngài đã cử tổng giám mục người Anh quý phái, bộ trưởng bộ Quan hệ các quốc gia đi dự.

Phải công nhận Đức Phanxicô rất chính trị, có lẽ ngài không muốn đặt hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin lên chính trường quốc tế lúc này. Hồng y phải có mặt tại Đại hội đồng Liên hợp quốc trong cuộc họp thượng đỉnh về giáo dục ngày 19 tháng 9-2022.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch