Hồng y Barbarin: “Đó không phải là bầu khí cuối triều”

Hồng y Philippe Barbarin gặp các hồng y ngày 29 và 30 tháng 8 năm 2022 tại Rôma | © Maurice Page

Khoảng 200 hồng y đã tụ tập tại Rôma xung quanh Đức Phanxicô trong hai ngày 29 và 30 tháng 8 năm 2022 để cùng làm việc sau cánh cửa đóng kín. Lần đầu tiên kể từ năm 2014. Hồng y Philippe Barbarin, tổng giám mục danh dự của giáo phận Lyon, tâm sự về những ngày chưa từng có này.

Xin cha cho biết, cha đã trải qua 48 giờ làm việc với các hồng y khác như thế nào?

Hồng y Philippe Barbarin: Đó là những giây phút hiếm hoi từ lâu đã không xảy ra. Hầu như tất cả hồng y đều ở đó, và chúng tôi muốn tìm hiểu nhau vì một ngày nào đó, chúng tôi biết sẽ có mật nghị. Những lần công nghị trước, Đức Phanxicô đã không gọi cho chúng tôi. Tôi nhận ra có khoảng sáu mươi hồng y tôi không biết. Tôi rất bằng lòng vì tôi đã có thể gặp một số hồng y, nhìn thấy họ, lắng nghe họ, nhất là trong các buổi họp nhóm.

Một cách cụ thể, những buổi làm việc này đã diễn ra như thế nào?

Có những lần họp chung và sau đó là các buổi họp nhóm, một nhóm khoảng mười mấy hồng y theo ngôn ngữ. Chúng tôi thảo luận trong một giờ rưỡi để chia sẻ cụ thể niềm vui và những khó khăn của chúng tôi trong việc hợp tác với Rôma. Bản báo cáo các buổi họp hơi nhanh vì báo cáo viên chỉ có 4 phút để nói lại những gì đã nói.

“Đây là lần đầu tiên một bản văn đặt nền tảng trên một tinh thần mới của Giáo triều”

Một công việc thông hiệp đẹp đẽ, không nhất thiết phải dễ dàng. Tôi là hồng y đã 20 năm và đây là lần đầu tiên tôi thấy có một nỗ lực thích nghi và hiệp thông này. Đó là những giây phút thật tốt lành. Và chúng tôi tìm được những người bạn tốt mà chúng tôi chưa gặp bao giờ. Tôi rất vui được gặp hồng y Sako, Thượng phụ Baghdad, hồng y Marx mà với ngài khi tôi còn là sinh viên ở Paris. Trong những ngày này, đúng là chúng tôi sống trong tình huynh đệ thực sự.

Vấn đề quan hệ giữa Giáo triều và các giáo phận địa phương có được đặt ra không?

Có một vấn đề muôn thuở về sự cộng tác giữa chính quyền Rôma và các giáo phận. Mục tiêu là đảm bảo chính quyền Rôma không quá nặng nề hay đòi hỏi mà thực sự một Giáo triều phục vụ các Giáo hội địa phương. Và đây là lần đầu tiên có một bản văn đặt nền tảng cho một tinh thần mới của Giáo triều. Tông hiến Anh em hãy rao giảng Tin Mừng Praedicate Evangelium nhắc lại sứ mệnh căn bản của Giáo hội là loan báo Tin Mừng. Mọi thứ phải được tổ chức trên tông hiến này. Vì thế Giáo triều không nên là cơ quan quản lý trung tâm, nhưng là cơ quan phục vụ việc truyền bá phúc âm hóa.

Cùng nhau nhìn lại dự án này, những người soạn thảo giải thích cho chúng tôi và đưa ra nhận xét… Đây là điểm đáng hoan nghênh. Những buổi làm việc này là cách tốt để đón nhận và nhận xét về tông hiến.

Một số hồng y lên tiếng về sự cần thiết phải đảm bảo cải cách nhằm minh bạch tài chánh Vatican hơn. Cha cũng cảm nhận điều này?

Đức Phanxicô đã trao cho hồng y George Pell sứ mệnh này, ngài đã hoàn thành công việc. Kể từ bây giờ, tổ chức tài chánh được bởi các giáo dân nam nữ có thẩm quyền do giáo hoàng chỉ định giám sát. Chúng tôi an tâm về những vấn đề này. Chúng tôi nghĩ đã có những con mắt tinh tường quan sát và canh chừng.

Chúng tôi xúc động vì sự khó nghèo của Đức Phanxicô

Những gì chúng ta thấy vào cuối triều Đức Bênêđíctô XVI thật đáng buồn. Đức Phanxicô hiểu cần phải có một cải cách thực sự. Hồng y Pell là người cứng rắn đã chỉ huy trận chiến. Nhưng tài chánh luôn là vấn đề, trong các giáo phận cũng vậy. Tài chánh luôn là trận chiến ở khắp nơi. Như thế những gì thực hiện trong thời gian gần đây có hoàn hảo không? Không. Có nguy cơ điều này lại rơi lại không? Đương nhiên có. Không nên có ảo tưởng. Tiền vẫn là tiền.

Trong bốn ngày lưu lại Rôma, cha có cảm nhận bầu khí “cuối triều” của Đức Phanxicô không?

Chúng tôi xúc động vì sự khó nghèo của Đức Phanxicô. Ngài đau khổ. Nhưng đó không phải là bầu khí cuối triều. Ngài luôn hiện diện, với mọi người và với mọi chuyện. Ngài không nói gì với chúng tôi về sức khỏe của ngài.

Sau đó, cuộc họp lớn với các hồng y thật đặc biệt. Trong lòng, chúng tôi tự nghĩ: “Có lẽ mật nghị không còn xa nữa”. Chúng tôi không thể không nghĩ như vậy, đơn giản là do tuổi của giáo hoàng. Ngài đã nói cánh cửa đã mở. Nhưng giữa chúng tôi, chúng tôi đã không thảo luận về chuyện này.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch