Vai trò của giám mục giám quản tông tòa là gì?

by Phanxicovn

Ngày thứ năm 2 tháng 12, Đức Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức của tổng giám mục giáo phận Paris. Trong khi chờ bổ nhiệm người kế vị, tổng giám mục Georges Pontier sẽ làm giám quản tông tòa lâm thời, đảm bảo tính liên tục và thường là người trung gian để xoa dịu các căng thẳng trong giáo phận.

lavie.fr, Enola Richet, 2021-12-02

Tổng giám mục Georges Pontier, 78 tuổi, vừa được Đức Phanxicô bổ nhiệm làm “giám mục lâm thời” của giáo phận Paris sau khi tổng giám mục Michel Aupetit từ chức. BRUNO LÉVY / LA VIE

Vai trò của giám mục giám quản tông tòa Pontier thay thế giám mục Aupetit sau khi ngài từ chức là gì?

Trong một thông báo ngày thứ năm 2 tháng 12, Hội đồng Giám mục Pháp cho biết: “Để thay thế tổng giám mục Aupetit từ chức, Đức Thánh Cha đã bổ nhiệm tổng giám mục Georges Pontier ở Paris, tổng giám mục danh dự giáo phận Marseille làm giám quản tông tòa.” Tổng giám mục Aupetit đã giao chức vụ của mình cho giáo hoàng 6 ngày trước đó, 26 tháng 11, sau nhiều khó khăn trong việc quản trị giáo phận và sau khi bị cáo buộc duy trì mối quan hệ thân mật với một phụ nữ.

Bài đọc thêm:Các lý do cho quyết định chấp nhận tổng giám mục Aupetit từ chức của Đức Phanxicô

Tổng giám mục danh dự Georges Pontier học tại đại chủng viện Albi, nơi ngài được thụ phong linh mục năm 1966. Ngài làm giám mục tại giáo phận La Rochelle từ năm 1996 đến năm 2006, sau đó là tổng giám mục giáo phận Marseille từ năm 2006 đến năm 2019, ngài làm chủ tịch Hội đồng Giám mục Pháp từ năm 2013 đến năm 2019. Năm 2021, ngài được bổ nhiệm làm giám quản tông tòa giáo phận Avignon sau khi tổng giám mục Jean-Pierre Cattenoz nghỉ hưu trong bối cảnh khó khăn, cho đến khi giám mục François Fonlupt được bổ nhiệm về Avignon sáu tháng sau đó. Chính với kinh nghiệm này, ngài về giáo phận Paris trong tình trạng xáo trộn hiện nay.

Bài đọc thêm:Đức Phanxicô chấp nhận đơn từ chức của tổng giám mục Michel Aupetit, giáo phận Paris

Giám quản tông tòa có vai trò gì?

Thông thường, một giám mục danh dự, có nghĩa là giám mục đã nghỉ hưu trên 75 tuổi sẽ được bổ nhiệm vào trách vụ này. Có khi một giám mục của giáo phận lân cận cũng được bổ nhiệm.

Được giáo hoàng cử về một giáo phận đang “trống tòa” chờ một tân giám mục, giám mục giám quản tông tòa hành động như vị đại diện cho giám mục giáo phận Rôma. Việc bổ nhiệm giám quản tông tòa được thực hiện khi giám mục của một giáo phận buộc phải từ bỏ chức vụ của mình. Điều này có thể là do sự cắt đứt chức vụ vì các vấn đề nội bộ trong giáo phận hoặc vì các thủ tục pháp lý, vì sự ra đi đột ngột do sức khỏe, hoặc sau cái chết.

Trên lý thuyết, không có giới hạn thời gian cho công việc quản lý này, nhưng trên thực tế, khoảng thời gian này không bao giờ vượt quá vài tháng.

Giám mục giám quản tông tòa có vai trò gì?

Thường trong mỗi giáo phận đều có linh mục tổng đại diện, người có thể quản lý các công việc hiện tại, nhưng vì chưa được phong giám mục nên không thể đảm nhiệm các sứ vụ tông đồ của một giám mục, chẳng hạn như phong chức các tân linh mục, việc thiết yếu trong đời sống thiêng liêng của một giáo phận. Vì thế, đây là nhiệm vụ của giám quản tông tòa.

Nhưng ngoài điều trên, các quyền và nhiệm vụ chính xác của một giám quản tông tòa được xác định trong thư bổ nhiệm của giáo hoàng. Trách vụ của giám quản tông tòa là mang lại hòa bình và lắng nghe ở một giáo phận đang trong cơn khủng hoảng hoặc đang bị căng thẳng.

Bài đọc thêm:Tuyên bố của Tổng Giám mục Michel Aupetit

Có những ví dụ gần đây về việc bổ nhiệm một giám quản tông tòa không?

Có nhiều giám quản tông tòa được bổ nhiệm trong những năm gần đây. Như trường hợp xảy ra ở giáo phận Quimper-Léon năm 2014, khi giám mục Jean-Marie Le Vert được giáo hoàng miễn nhiệm lúc giám mục mới 55 tuổi “vì lý do sức khỏe” trong bối cảnh căng thẳng nghiêm trọng liên quan đến việc quản lý giáo phận. Vào thời điểm này, giám mục danh dự Philippe Gueneley của giáo phận Langres đã giữ chức vụ quản trị lâm thời trước khi giám mục Laurent Dognin được bổ nhiệm vào năm sau.

Gần đây hơn, vào tháng 4 vừa qua, giám mục danh dự Michel Dubost của giáo phận Évry-Corbeil-Essonnes được bổ nhiệm đến Cayenne (Guyana), nơi ngài vẫn đang còn tại vị, để tiếp quản tạm thời sau khi giám mục Emmanuel Lafont bị cắt chức vụ do liên quan đến một số vụ kiện tụng pháp lý. Được công nhận vì những phẩm chất của một nhà hòa giải, tháng 10 năm 2019, giám mục Michel Dubost được giáo hoàng bổ về giáo phận Lyon, sau khi hồng y Philippe Barbarin từ chức. Ngài ở chức vụ này cho đến khi giáo hoàng bổ nhiệm giám mục Olivier de Germay vào tháng 10 năm 2020.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch